Ajjeechaa fi Gochi Gara Jabinaa Raayyaan Ittisa Biyya Namoota Nagaa Irratti Raawwatu Orimiyaa Keessatti Daran Hammaatee Itti Fufee Jira.
Ibsa Adda Bilisummaa Oromoo (ABO)
Seenaa Keessatti Gara Jabinaa fi Gochi Hammeenyaa Ummata Cunqurfamaa Mirga Isaaf Falmatu Boodatti Deebisee Hin Beeku.
Raayyaan Ittisa Biyyaa Itoophiyaa (RIB) Paartii Biltsiginnaan durfamu ammas gocha gara jabinaa fi suukaneessaa dargaggoota Oromoo irratti raawwatee jira. Raayyaan Ittisa Biyyaa Itoophiyaa Hagayya 30, 2023 dargaggoota maqaan isaanii Hundee Bantii, Tamasgeen Dhinaa (Daangaa), Firoomsaa Biniyaamii fi Waqtolaa Darajjee jedhaman Godina Qellem Wallaggaa, Ona Anfilloo, Ganda Suudii keessaa seeraan ala qabanii hidhanii turan. Dargaggoota kanneen erga to’atanii booda gara Magaalaa Dambi-Doolloo geessanii ganda 02 mana Elektirikii keessatti hidhan. Achiin booda humnoonni mootummaan hidhachiisee bobbaase haala suukanneessaan reeban. Nyaataa fi dhugaatii dhorkatan. Dargaggoonni kunniin dararaan garmalee waan isaanitti hammaateef nu ajjeesaa jechuudhaan loltoota mootummaa kadhachaa turan. Kanumaan dargaggoota hidhaman kanneen keessaa gaafa Fulbaana 08, 2023 dargaggoo Tamasgeen Dhinaa jedhamu ajjeesuun isaanii gabaafame. Warri isa waliin hidhaman biroon eessa akka jiran hin beekamu.
Guyyaadhuma kana Raayyaan Ittisa Biyyaa Itoophiyaa dargaggoo maqaan isaa Galaasaa Jifaaraa Dhaabaa jedhamu bakka jireenya isaa magaalaa Amboo keessaa qabanii gara bakka dhaloota isaa Ona Amboo, ganda Galaan Waddeessaatti geessuudhaan haala suukanneessaa fi gara jabinaan guutameen ajjeesanii jiru. Raayyaan Ittisa Biyyaa Itoophiyaa guyyaadhuma kana bakkuma eerame kanatti yeroo lammaffaaf mucaa umuriin isaa waggaa 17 ta’e Incaalaa Taayyee Ajjamaa jedhamu haala gara jabinaan guutameen ajjeesanii jiru.
Godina Wallaggaa Bahaa, Ona Sibuu Siree Ganda Jaarsoo Waamaa keessatti mucaa maqaan isaa Danuu Malkaamuu Gammadaa jedhamu ajjeesanii daandii irratti gatanii bineensi qaama isaa mancaasee jira. Gochi suukanneessaan kun adeemsa seeraa tokko malee namoota meeshaa waraanaa hin hidhanne irratti raawwatame.
Gochi hammeenyaa akkanaa yeroo jalqabaaf kan raawwatame miti. Bara 2021 keessa humnoonni mootummaan Itoophiyaa hidhachiisee bobbaase dargaggoo Amaanu’el Wandimmuu jedhamu Magaalaa Dambi-Doolloo keessatti ummata fuulduratti baasanii osoo haatii fi firoonni isaa maaloo mucaa keenyaa hin ajjeesinaa jedhanii boo’anii watwaatanii haala suukanneessaan rasaasa itti roobsanii ajjeesan.
Bara 2022 keessas barattoota yuunivarsiitii 6 magaalaa Naqamtee mana isaanii keessaa TV daawwataa turan itti marsanii qabuudhaan “Abbaa Torbee” jechuudhaan bifa gaddisiisaan ajjeesan. Bara 2023 keessa Ona Mana Sibuu keessatti humnoonni mootummaan hidhachiisee bobbaase dargaggootaa fi shamarran 6 erga ajjeesanii booda, boo’a guddaa hallayyaa fakkaatu keessatti bakka tokkotti awwaalan. Gochi kun hundumtuu adeemsa seeraa tokko malee Raayyaa Ittisa Biyyaa Itoophiyaatiin namoota nagaa hidhannoo hin qabne irratti raawwatamee dha.
Hagayyaa 15,2023 Godina Shawaa Bahaa Ona Dugdaa ganda baadiyyaa Birbirsaa Guddaa Saabolee jedhamutti humni mootummaa Biltsiginnaa namoota 5 erga qabanii booda, gaaffii tokko malee namoota 3 ajjeesan. Akka kanaan 1. Jaarraa Qajeelaa Bulbulaa 2. Boonsaa Machii Abboosaa 3. Daalee Gunjoo Tufaa 4. Geetachoo Guunjoo 5. Bulloo Jimaa Baalchaa kanneen jedhaman qabuun harka isaanii duubatti hidhanii erga dararaa ulfaata irran ga’anii booda, namoota sadii 1. Boonsaa Machii Abbosaa, 2. Daalee Gunjoo Tufaa fi 3. Geetachoo Guunjoo kanneen jedhaman ummata fuula duratti haala nama suukanneessuun yoo ajjeessan, namoonni lama lubbuun hafan immoo miidha ulfaata miidhamuun haala baay’ee yaaddessaa keessatti argamu.
Yeroo ammaa kana Godina Lixa Shawaa, Onoota kanneen akka Ada’aa Bargaa, Meettaa Walqixxee, Jalduu, Coobii fi Gindabarat keessatti tajaajila quunnamtii addaan kutuudhaan, jiraattota jeequu fi sodaachisuuf meeshaa waraanaa gugurdaa garasitti guuraa jiru. Bakkoota eeraman kanneen keessatti qonnaan bultoonni nagaa hedduun akka miidhaman gabaafamee jira.
Gochi faashistummaa namoota nagaa irratti raawwatamaa akka ture kuusaan galmee keenyaa fi ibsi ammaan dura baasaa turre ni agarsiisu.
Ajjeechaa suukanneessaan akkanaa waggoota arfan darbaniif Oromiyaa fi naannolee biroo keessatti raawwatamaa ture. Gochi faashistummaa suukanneessaa fi dhala namaa irraa hin eegamne kan murni aangoo qabatee jiru raawwatu kun yeroo ammaa sadarkaa bakkatti deebisuun hin danda’amne irra ga’ee jira.
Raayyaan Ittisa Biyyaa lammiilee biyyattii diina alaa irraa eeguu fi nageenya isaanii mirkaneessuun ga’ee irraa eegamu ta’ee osoo jiru, itti gaafatamummaa kana dagachuudhaan ummata nagaa jeequu fi dararuu, keessumaa immoo dargaggoota bu’uura dhaloota egeree ta’an dhabamsiisuu irratti fuuleffatanii jiru.
Hawaasi Idil-addunyaa fi dhaabbileen mirga dhala namaatiif falman lammiilee dararamaa jiranii fi nama isaaniif dirmatu dhaban kanneeniif dhaabachuu qabu. Hawaasi Idil-addunyaa gocha suukanneessaa gara jabinaan guutame akkanaa ifatti balaaleffachuutu irraa eegama. Murna akkanatti gocha suukanneessaa dhala namaa irraa hin eegamne namoota nagaa irratti raawwatuuf tumsa siyaasaa fi maallaqaa gochuufiin tumaalee seeraa fi waliigaltee mirga dhala namaa Idil-addunyaa cabsuu dha. Ummati sagaleefuu deggersa hin qabne abbootii irree jalatti akka dararamaniif karaa bal’isuu dha. Ummanni Oromoo gocha bineensummaa fi gara jabinaa, ajjeechaa fi dararama kana jalaa walaba ba’uudhaaf qabsoo isaa finiinsuu qaba.
Injifannoo Ummata Bal’aaf!
Adda Bilisummaa Oromoo
Fulbaana 09, 2023
Finfinnee
